(Bu metin, Tohum İzi Derneği tarafından hazırlanmıştır.)
BÜKOOP ürün ve üretici bilgisi (pdf olarak indir)
BÜKOOP, örgütlü küçük üreticilerle örgütlü tüketicileri katılımcı ve kollektif bir yapı içerisindke doğrudan bir araya getirmeyi amaçlayan bir projenin parçası olarak kuruldu. Proje bu sayede bir yandan küçük üreticileri ve onların çevreye duyarlı, ekolojik dengeyi gözeten üretim biçimlerini ekonomik olarak desteklemeyi, bir yandan da tüketicilere doğrudan temiz ve sağlıklı gıdayı görece ekonomik olarak ulaştırmayı hedeflemektedir. Bu çerçevede proje gelecekte katılımcı sertifikasyon sistemini yerleştirme vizyonuyla hareket eder.
Bu felsefe doğrultusunda, BÜKOOP’un ürün temin ettiği üreticiler iki ana kriteri yerine getirmektedirler:
1) Küçük ölçekli üretim yapmak
2) Örgütlü olmak (kooperatif, sendika vb.)
Bu üreticilerin aynı zamanda doğayla dost bilge köylü tarımını savunan Çiftçi-SEN (Çiftçi Sendikaları Konfederasyonu) üyesi olması öncelik sebebidir ve teşvik edilmektedir.
Satın aldığımız ürünün niteliğiyle ilgili bilgi sahibi olabilmemiz için Kooperatifimizde satılan ürünler üretim yöntemlerine göre kategorilere ayrılmıştır. Ürünlere ilişkin bilgiler hem ürün alımına başlamadan önce düzenlenen Ürün Bilgi Formlarında hem de ürün etiketlerimizde yer almaktadır:
 |
 |
Bu kategoriler gıdanın üretim sürecini oluşturan beş ana unsura dair kriterler çerçevesinde şekillenmiştir. Bunlar:
a) Tohum / tür: Üretimde kullanılan tohum, çiftçinin kendi üretiminden ayırdığı, yörenin ekosistemine uyum sağlamış yerli tohum mu, yoksa endüstriyel hibrid tohum mu? Süt ve süt ürünlerinde kullanılan hayvanlar yerli ırk mı, ithal ırk mı?
b) Toprağın zenginleştirilmesi: Ekim öncesinde ve yetişme sürecinde toprağın zenginleşti-rilmesi nasıl sağlandı? Münavebeli tarım, doğal gübre (hayvan gübresi, kompost vb.) gibi yöntemler mi kullanıldı, yoksa kimyasal gübreleme mi yapıldı?
c) Yetiştirme: Yabani ot, hastalık ve zararlılarla mücadele yöntemleri nelerdir? Doğal yöntemlerle mi mücadele edildi, yoksa kimyasal ilaçlar mı kullanıldı? Büyümeyi düzenleyici kimyasal ilaçlar (hormon) kullanıldı mı?
d) İşleme: İşlenmiş ürünlerde (kurutulmuş gıda, reçel, salça vb.) işleme sürecinde doğal yöntemler mi, kimyasallar mı kullanıldı?
e) Girdi kullanımı / bütünsellik: Çiftçi, hayvansal ve bitkisel üretimin bütünsel bir döngü içerisinde olduğu üretim modelini uyguladı mı? Üretimini minimum dış girdi kullanarak mı gerçekleştirdi, yoksa, üretim sürecinin çeşitli aşamalarında kullanılan girdilerde (tohum, gübre, yakıt vb.) dışarıya çokça mı bağımlı oldu?
Yukarıda belirtilen kriterler ışığında BÜKOOP’ta sunulan ürünlerimiz, 4 üretim yönteminde gruplandırıldı. Bu üretim yöntemleri, tercih edilirlik sırasıyla şunlardır:
1) Bilge Köylü Üretimi;
2) Organik Üretim;
3) Kısmi Ekolojik Üretim;
4) Endüstriyel/Konvansiyonel Üretim.
Bilge köylü üretimi
Çiftçilerin sahip oldukları kadim bilgi dağarcığından beslenen, yerel flora ve fauna ile uyumlu, ekolojik üretim biçimidir. Bu üretim yönteminde:
a) Tohum/tür: Yerli tohum, fidan veya hayvan ırkı.
b) Toprağın zenginleştirilmesi: Doğal gübre, münavebeli tarım, destekleyici yan ürün ekimi gibi yöntemlerden biri veya birkaçı.
c) Yetiştirme: Yabani ot, hastalık ve zararlılarla kadim bilgiye dayalı doğal yöntemlerle mücadele.
d) İşleme: Kimyasal içermeyen, doğal işleme yöntemleri.
e) Girdi kullanımı/bütünsellik: Minimum dış girdi kullanımı; bütünlükçü döngüsel üretim.
Organik üretim
Bakanlıkça belirlenmiş yönetmeliklere uygun olarak, özel sertifika kuruluşlarının kontrolünde organik sertifika alınmak suretiyle yapılan üretim biçimidir.
a) Tohum/tür: GDOlu ve ilaçlı olmamak kaydıyla kısıtlama yok. Yerli veya hibrid organik tohum ve fidan; yerli veya ithal hayvan ırkı.
b) Toprağın zenginleştirilmesi: Organik gübre.
c) Yetiştirme: Organik ilaç.
d) İşleme: Organik.
e) Girdi kullanımı/bütünsellik: Kısıtlama yok.
Not: Diğerlerinden farklı olarak, sertifikalı organik üretim aynı zamanda bilge köylü tarımı ilkelerini de yerine getiriyor olabilir. Bu takdirde sözkonusu özellik, etiketlerde iki üretim biçimi de işaretlenmek suretiyle belirtilir.
Kısmi ekolojik üretim
Kısmen ekolojik, kısmense endüstriyel olarak üretilen, yerli tohum, doğal zenginleştirme, yetiştirme, işleme kriterlerinden en az birini yerine getiren üretim biçimleri. Bu şekilde üretilen ürünlerin yukarıdaki kriterlerden hangilerini sağladığı etikette ayrıca belirtilmektedir.
Endüstriyel / konvansiyonel üretim
Kentlerde alışveriş yaptığımız marketlere, pazarlara, manavlara yönelik, endüstriyel tarım esaslarına göre şekillenmiş üretim yöntemi.
a) Tohum/tür: Endüstriyel / hibrit tohum, fidan ve ithal ırk.
b) Toprağın zenginleştirilmesi: Kimyasal gübre.
c) Yetiştirme: Kimyasal ilaç.
d) İşleme: Endüstriyel işleme.
e) Girdi kullanımı/bütünsellik: Yüksek dış girdi. Hayvansal ve bitkisel üretim bütünsellikten uzak, birbirinden kopuk.
(Bu metin, Tohum İzi Derneği tarafından hazırlanmıştır.)